Leer jy hulle nog, dominee?
Hoeveel lering vind daar nog in gemeentes plaas? Hoe goed ken lidmate die Bybel?
My ervaring is dat ouer lidmate nog hulle Bybel ken, maar dat veral jonger lidmate skrikwekkend min van die Bybel weet – en dit terwyl onderrig en lering wesenlik deel van ons gereformeerde erfenis is.
Hoe belangrik hierdie saak vir Luther was, blyk uit 'n brief wat hy aan die leraars van sy tyd geskryf het: "Hoe sal julle voor Christus antwoord oor die feit dat julle julle lidmate so skandalig verwaarloos het? Mag julle God se straf hiervoor ontkom! Julle het lidmate verbied om aan die nagmaaltafel aan te sit en hulle veroordeel omdat hulle wêreldse wette nie nakom nie, maar julle het versuim om hulle die Ons Vader, die Geloofsbelydenis, die Tien Gebooie of 'n enkele deel van die Bybel te leer! Ek pleit by julle, my geliefde broers, wat leraars en predikante is, dat julle roeping ernstig sal neem, dat julle die mense wat aan julle toevertrou is sal jammer kry en dat julle hulle sal leer, veral hulle wat nog jonk is!"
Alhoewel prediking vir Luther 'n wyse van lering was, het hy gou besef dat die totale onkunde van lidmate oor die Bybel en die leer van die reformasie die kerk uitgedaag het om meer van lering te maak. Dit was veral die dood van Magdalena, Luther se 14-jarige dogter, wat hom diep onder die indruk gebring het van hoe belangrik die onderrig van veral kinders was.
Sy leer dat mense uit genade gered word enkel en alleen omdat hulle glo het die illusie by baie lidmate en predikante geskep dat geloof alleen genoeg was en dat kennis van die Bybel en die leer van die kerk glad nie meer belangrik was nie. Onderrig en lering was daarom gou nie meer opsioneel nie. Dit het 'n imperatief vir elke gereformeerde gemeente geword! Luther se Klein Kategismus was die voorgeskrewe werk!
In die jaar wat ons 500 jaar van gereformeerd-wees herdenk moet die vraag daarom reguit gevra word: Hoeveel lering en onderrig vind daar regtig nog in die gemeente plaas waarvan jy die leraar is, dominee? Ken oud en jonk hulle Bybel en weet hulle wat dit beteken om gereformeerde gelowiges te wees? As jy 'n bietjie ouer is onthou jy dalk nog die dae van Bybelkorkursusse, en kategeseboeke waarin die Heidelbergse Kategismus geleer is en van kategismusprediking … Miskien het ons dit toe oordoen en spreekwoordelik die baba met die badwater uitgegooi – en nou? Wat doen jy nou?
Die Reformasie en ons roeping daag ons uit om oud en jonk weer die Bybel te begin léér.
Geskryf deur Prof Johan van der Merwe (Kerkgeskiedenis-professor aan die Universiteit van Pretoria vir e-Kerkbode).
- Besonderhede
Verklaring van die Algemene Sinode
Liewe lidmaat
Die NG Kerk as instelling wil nie in party-politiek betrokke raak nie. Tog kon ons oor die afgelope jare nie swyg wanneer die president en regeringslui so optree dat dit die vrede, versoening en geregtigheid van ons mense in gedrang bring nie. Die kerk het immers 'n profetiese roeping om geregtigheid na te jaag en om veral die stem te wees vir die magteloses en die wat deur beleid en sisteme buite rekening gelaat word of benadeel word.
Die NG Kerk het daarom die afgelope jare saam met die ekumeniese kerk in Suider-Afrika profeties geprotesteer teen verskeie vergrype van die regering en in die besonder teen die optrede en leierskap van die president, mnr. Jacob Zuma. Die NG Kerk is 'n baie aktiewe lid van die Suid-Afrikaanse Raad van Kerke wat reeds oor die laaste jare aktief en aanhoudend protesteer teen magsmisbruik en korrupsie in die regering. Die NG Kerk neem ook aktief deel aan die National Church Leaders Forum, tans onder leiding van Aartsbiskop Thabo Makgoba van die Anglikaanse Kerk. Ons het ook bande met die South African Christian Leaders Initiative (SACLI) en The Evangelical Alliance of South Africa (TEASA) met wie ons ten nouste saamwerk in ons protes teen magsmisbruik. Verder is daar die Tussen Kerklike Raad, 'n verband tussen die NG Kerk, die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika, en die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika. Saam met al hierdie liggame het ons die afgelope jare ernstige protes aangeteken en ons profetiese stem laat hoor.
Mnr. Zuma het meestal verkies om nie met die hoofstroom kerke te praat nie. Vertoë om met hom 'n afspraak te kry, is dikwels ge-ignoreer of lank uitgestel. Mnr Zuma het vroeg in sy presidentstermyn self 'n aantal kerklikes ge-identifiseer van wie hy advies sou aanvaar. Hy het egter binne 48 uur na sy afdanking van Minister Nhlanhla Nene as minister van finansies op 9 Desember 2015, 'n onderhoud met leiers van die SARK toegestaan. Hy was immers diep in die moeilikheid. Tydens die lang en indringende gesprek is groot druk op hom geplaas om sy posisie as president te heroorweeg. Hy het egter voortgegaan met sy soort leierskap en bestuur van sake. Na die bevinding van die Konstitusionele Hof oor sy aandadigheid aan die Nkandla-fiasko en die feit dat hy nie sy grondwetlike verpligtinge nagekom het nie, is daar weereens uit die genoemde kerklike kringe baie druk op hom en die regering geplaas. Die NG Kerk moderatuur het toe reeds ons stem by ander kerklike liggame gevoeg dat hy behoort te bedank.
Mnr. Zuma se verhouding met mnr. Pravin Gordhan, Minister van Finansies en sy adjunk, mnr. Mecbisi Jonas was uit die staanspoor kompleks. Verdagte pogings om Mnr. Gordhan te diskrediteer het groot reaksie in die geld- en finansiële markte ontketen. Dit het al meer duidelik geword dat Mnr. Zuma se leierskap en aanslag die land baie geld en werksgeleenthede kos. Die Ministerie van Finansies en Tesourie het gelukkig in die pad gestaan van 'n groot aantal van Mnr. Zuma se planne. Toe Mnr. Jonas die beskuldiging maak dat hy op 23 Oktober 2016 deur die Gupta familie geld aangebied is om Mnr. Nene as minister van finansies te vervang, was die slagordes opgestel. Mnr. Zuma se weerstand teen samewerking met die Openbare Beskermer en die regsproses wat uit haar voorlopige bevindinge oor 'n moontlike staatskaping voortgespruit het, het die geloofwaardigheid van die regering en die leierskap van die ANC nuwe laagtepunte laat bereik.
Die kerk (ekumenies) het so gereeld as moontlik beswaar gemaak teen Mnr. Zuma se optrede. Alle vertoë het klaarblyklik op dowe ore geval. Reeds op 19 Mei 2016 het die moderatuur van die NG Kerk aan Mnr. Gordhan 'n persoonlike brief van ondersteuning vir sy standpunte en etiek gestuur. Dit het gevolg nadat hy onder geweldige druk was en gevra het vir publieke steun. Die brief het wyd byval gevind. Op 19 Oktober het Mnr. Gordhan en Mnr. Jonas die Nasionale Kerkleiers Forum in Johannesburg in sy vertroue geneem oor die druk waaronder hulleself, die Departement van Finansies en Tesourie verkeer. Sy weergawe van die werklikheid was baie sorgwekkend.
Mnr. Zuma se besluit om sy kabinet te skommel en Mnre. Gordhan en Jonas af te dank, ander ministers oor wie daar selfs deur die hof bevind is dat hulle bevoegdheid tekort skiet, te behou en ministers in portefeuljes wat diepte kennis van die spesifieke veld waarvoor hulle verantwoordelik sal wees, vereis, aan te stel, sonder dat hulle enige agtergrond van die veld het, plaas die land in 'n geloofwaardigheids- en bestuurskrisis. Dit laat ook die staat besonder kwesbaar vir manipulasie en uitbuiting in 'n tyd waarin daar meer as net gerugte van misbruik en korrupsie is. Dit is daarom geen wonder dat Standard & Poor die land se kredietstatus afgegradeer het nie, met al die skadelike gevolge.
Die moderatuur van NG Kerk het in die laaste aantal dae sedert die kabinetskommeling, as deel van die ekumeniese kerk, weereens ernstige beswaar aangeteken teen Mnr. Zuma se optrede. Die ekumeniese liggame in SA waarby ons aansluiting vind en waaraan ons behoort, is onthuts oor Mnr. Zuma se optrede en ondersteun verantwoordelike verset teen sy leierskap. Ons het onder meer saam met SACLI 'n dringende beroep gedoen op ANC parlementslede om nou hulle leiers verantwoordbaar te hou vir die enorme skade wat ons land aangedoen is. Ons het ook saam met ander kerke 'n beroep gedoen op die regerende en opposisie partye om drasties op te tree om die geloofwaardigheid van ons land te herstel.
As moderatuur wil ons graag alle lidmate aanmoedig om alle moontlike demokratiese maatreëls saam met ander landsburgers in te span in verset teen die misbruik van mag deur die politieke leiers van ons land. Ons wil egter ook Christene oproep om hulle waardigheid te behou en veral so op te tree dat dit steeds Christus se liefde en vrede waardig sal wees. Dit is nou die tyd vir gelowiges om met ons optrede van die lewende hoop in Christus te getuig. Mag die Heilige Gees vir ons almal in hierdie tyd 'n verbeelding gee vir 'n land waarin mense versoenend en menswaardig saam leef en werk, en waar, soos Amos 5:24 sê, die reg aanrol soos watergolwe en geregtigheid soos 'n standhoudende stroom.
Ons roep ook hiermee ons lidmate op om saam met ons toegewyd en dringend vir ons land en ons leiers te bid. Mag Hy dan ons land begenadig met leiers met 'n visie wat tot almal se voordeel strek.
Vriendelike groete
Nelis Janse van Rensburg
Namens die Moderatuur van die Algemene Sinode
Nederduitse Gereformeerde Kerk
- Besonderhede
2 April is Outisme dag
Die Wêreldgesondheidsorganisasie gedenk slegs drie siektes op spesifieke dae. Een van hierdie toestande is outisme, en dit dui op die voorsiene impak wat hierdie toestand op die samelewing gaan hê. Die tweede April is outisme dag en die hele maand word wêreldwyd gebruik vir bewusmaking en inligtingverspreiding. Dit word aanvaar dat een uit elke honderd kinders gediagnoseer word om op die outistiese spektrum te val. As ons aanvaar dat hierdie syfer dieselfde is in Suid-Afrika, beteken dit dat 'n kind met outisme elke uur in ons land gebore word en dat daar huidiglik in die Vrystaat ongeveer 400 kinders per jaar gebore word met die diagnose.
Outisme is 'n toestand wat die ontwikkelende kinderbrein affekteer en probleme veroorsaak in drie areas, nl. kommunikasie, sosiale interaksie en die verbeeldingswêreld. Die algemene publiek sal dikwels eerste dink aan die karakter soos uitgebeeld deur Dustin Hoffman in Rain Man of miskien Raaiselkind van Annelie Botes. Hierdie siening verarm die werklikheid, aangesien elke kind met outisme uniek is.
Hulle het almal probleme in die areas reeds genoem, maar sal van mekaar verskil in ander. So sal die kinders wissel in vermoë, van talentvol tot kognitief gestremd, verbaal tot nie-verbaal, hipo- of hipersensitief vir die omgewing en met 'n geaardheid wat wissel van passief tot aktief.
Meeste mense weet van die verbasende vaardighede wat sommige persone op die outistiese spektrum het, soos bv. rekenkundige vaardighede, geheue vir feite of kuns- en musiektalent. Dit is steeds nie duidelik hoekom sulke besondere talent dikwels gepaardgaan met onverwagse swak punte in ander areas nie. Die waarheid is dat meeste van die kinders 'n ontwikkelingspatroon van sterk en onverwagse swak punte het.
Navorsing toon aan dat hul breinontwikkeling op 'n vroeë ouderdom versteur word a.g.v. 'n wisselwerking tussen gene en die omgewing. Dit veroorsaak dat die kommunikasiepunte tussen senuweeselle atipies ontwikkel, sodat die brein beter lokale- as langafstandkonneksies vorm. Dit bring mee dat hulle die omgewing anders ervaar en taal moeilik verstaan en ook meer ge-interesseerd is in voorwerpe as in mense.
Die kritieke sosiale interaksie tussen ouer en kind word dus versteur, wat lei tot verdere onderstimulasie en dat die kind ontsnap na 'n wêreld wat vir hom of haar voorspelbaar is. Hierdie ontsnapping manifesteer as herhalende gedrag, bv. 'n fassinasie met draaiende voorwerpe en moontlik later spesifieke belangstellings soos dinosourusse, treine of selfs die verskillende tipes kragpale. Omdat die kinders se voorkoms nie verskillend van tipiese kinders is nie, is mense dikwels onverdraagsaam teenoor hul soms vreemde optrede, iets wat soms vir ouers 'n verleentheid is.
Vroeë waarskuwingstekens van die toestand sluit in kinders wat nie op hulle naam reageer nie, stadige of atipiese taalontwikkeling, atipiese interaksie met hul portuurgroep en stereotipe bewegings. In 'n meertalige omgewing soos Suid-Afrika sal kinders soms presenteer met 'n taal wat aangeleer word van die televisie en wat verskil van die huistaal. Navorsers glo dat ons binnekort babas tussen en ses en twaalf maande reeds sal kan identifiseer deur te kyk na onder andere die kwaliteit van hul oogvolgbewegings.
Dit is van groot belang dat alle kinders met gevaartekens vroeg verwys word vir evaluasie, want vroeë ingryping kan keer dat outisme die normale ontwikkeling nog meer ontwrig. Terapeute en onderwysers wat spesialiseer in outisme-spesifieke behandeling speel hier 'n kritiese rol.
Die Internet is nog geduldiger as papier en ongelukkig wissel die kwaliteit van inligting beskikbaar vir ouers geweldig. Die gerug dat immunisasies en kwik die oorsaak is van die verhoogde voorkoms van die toestand word steeds aktief versprei. Ouers kan gerus na 'n boek soos Autism's False Prophets deur Dr. Paul Offit gaan om nader aan die waarheid te kom oor hierdie onderwerp. Outisme Suid-Afrika en Autism Speaks het beide webwerwe met baie hulpbronne en besonderhede oor goedgekeurde diensverskaffers.
Die ongemaklike waarheid is dat ons nog nie goedgevestigde dienste vir veral jong kleuters in die Vrystaat het nie. Daar is gelukkig klasse wat ontwikkel in skole soos Lettie Fouchè, Willem Postma en Pholoho. Die Vrystaat Outisme Ouervereniging het 'n privaatskool begin wat huidiglik n diens bied aan sewe leerders.
Die filosoof John Rawls het gesê dat, indien ons 'n nuwe samelewing sou beplan waar ons eie plek en talente versluier is, ons dit so sou doen om veral die kwesbares en weerloses in 'n vangnet te ondersteun. Hierdie is 'n kwessie wat ons almal raak en gaan raak en daarom behoort ons as samelewing saam te staan en te help.
Dr. D.J. Griessel - Ondervoorsitter Outisme Suid-Afrika
- Besonderhede