Uitspraak oor Godsdiens op Skole

Die afgelope week of twee het die kerk kennis geneem van die CRL se reaksie op onder meer die NG Kerk se kommentaar op die regulering van godsdiens.  Die NG Kerk het reeds daarop gereageer en 'n artikel in Rapport van 2 Julie het berig dat die regulering van godsdiens baie sterk teengestaan sal word.  Die NG Kerk se reaksie doen 'n baie sterk beroep op die vryheid van godsdiens soos in die Grondwet verskans.  Die hofuitspraak rondom godsdiens op skole is ook bekendgemaak.  Ek deel graag met jou 'n perspektief of twee op hierdie uitspraak.
Uitspraak oor Godsdiens op Skole
In die media is daar die afgelope week kennis geneem van 'n belangrike hofuitspraak in die Suid-Gautengse Hooggeregshof oor godsdiens in skole.  Uitspraak is gelewer deur regter Willem van der Linde in die saak OGOD (Organisasie vir Godsdienste-onderrig en Demokrasie) versus ses skole.  Die beheerliggame van hierdie ses skole is almal lid van FEDSAS, wat die skole in die hofsaak bygestaan het.  Dié belangrike toetssaak het sy oorsprong in 2014 toe die applikant OGOD die hof versoek het om dit ongrondwetlik te verklaar dat sekere godsdienspraktyke in skole voorkeur bo ander geniet.
Die hof het sy ondersoek op drie vrae gerig.  Die eerste het betrekking op sy bevindings of 'n skool 'n spesifieke godsdiens ten koste van ander kan bevorder.  Die tweede saak aan die orde was of 'n openbare skool self godsdiensbeoefening kan uitvoer en of dit slegs deur buitepartye op die skole se perseel gedoen mag word.  Die derde vraag was of leerders gevra kan word met watter geloof, indien enige, hulle hulle vereenselwig.  Die tweede en derde vraag is albei in die skole se guns beantwoord.
Berigte in die media interpreteer die uitspraak wat gelewer is as 'n oorwinning vir OGOD.  So 'n interpretasie verteenwoordig egter nie die inhoud van die hofuitspraak behoorlik nie.  OGOD se hofaansoek het 77 bevele teen ses skole aangevra en slegs twee van hierdie bevele is toegestaan.  Die hofuitspraak bevestig in werklikheid die feit dat 'n openbare skool behoort aan die onmiddellike gemeenskap waarbinne die skool geleë is.  Dit bevestig dat die skool se beheerliggaam verteenwoordigend van die breër skoolgemeenskap is en dat hulle ooreenkomstig die Grondwet (Artikel 15b) en die Skolewet (Artikel 7) die gesag het om besluite te neem ten opsigte van belangrike aspekte soos 'n skool se taal- en toelatingsbeleid en hoe godsdiens by die skool beoefen word.  Dié belangrike aspek van die gesag van 'n skool se beheerliggaam as liggaam wat 'n skool namens die onmiddellike skoolgemeenskap bestuur, word deurentyd in die uitspraak bevestig.  Die hof bevestig verder dat die Nasionale Beleid oor Godsdiens en Onderwys nie afdwingbare reëls daarstel nie, maar eerder 'n belangrike dokument is wat riglyne oor godsdiens in onderwys verskaf.
Die Applikant mag nie die gedrag van die skole teen die Grondwet of teen die Skolewet uitdaag nie; dit mag dit net uitoefen teen die skool se eie reëls vir die uitvoering van godsdienstige oefeninge. 'n Openbare skool mag nie die nakoming van 'n enkele godsdiens bevorder nie.  Die maak van beleid ten opsigte van die gedrag van godsdiensbeoefening by 'n skool bly egter die reg en verantwoordelikheid van elke individuele skool se beheerraad.  Die skool sal wettig optree solank sy godsdienstige nakoming met reëls van sy beheerraad ooreenstem.
Die NG Kerk het nog altyd van die standpunt uitgegaan dat die Godsdiensbeleid en -beoefening by openbare skole op 'n billike, gelyke en vrywillige grondslag geskied.  Hierdie beginsel word baie duidelik verwoord in die Skolewet na aanleiding van die Grondwet.  Die NG Kerk was van die begin af ten gunste van vrywillige godsdiensbeoefening. Vanuit 'n kerklike oogpunt gesien, is daar dus geen spanning ten opsigte van die uitspraak nie.
FEDSAS het die totale verwydering van enige vorm van godsdiensbeoefening vanaf die skoolterrein teengestaan.  Die Suid-Afrikaanse Grondwet is nie soortgelyk aan die Amerikaanse model van 'n waterdigte skeiding tussen kerk en staat nie, maar lê klem op verdraagsaamheid en diversiteit.  Hierdeur het die hof die plek van godsdiens in die publieke sfeer bevestig.
Dit is die mening van regskenners dat die hof se motivering vir die toekenning van deeltydse verligting aan die applikant verrassend dun is.  FEDSAS het reeds te kenne gegee dat die uitspraak bestudeer sal word en dat verdere regsprosesse nie uitgesluit is nie.
Vriendelike groete uit Leipzig
Gustav Claassen
Algemene Sekretaris
Nederduitse Gereformeerde Kerk

Eerste Martelaar van die Reformasie

Op reis deur die geskiedenis van die Reformasie, moet ons vir 'n oomblik by Konstanz aandoen. Dit is waar die eerste martelaar van die Reformasie op die brandstapel gesterf het.

Die gebeure is soos volg beskryf: "Buite die stad het sy boeke reeds gebrand. Hy is daarby verby gelei na die brandstapel wat vir hom gewag het. Terwyl die vlamme hom verswelg het, het hy uitgeroep: "Christus, U die seun van die lewende God, wees my genadig!" Nadat hy die gebed 'n derde keer gebid het, het die wind gedraai en is sy stem nie weer gehoor nie."

So het Johannes Hus in 1415 in Konstanz, Duitsland, as eerste martelaar van die Reformasie gesterf.

Hus is in 1369 in Husinec in die Tsjeggiese Republiek gebore en het 'n groot deel van sy loopbaan as dosent aan die Universiteit van Praag en as prediker by die Bethlehem-kapel by die universiteit deurgebring.

Hy het bekend geword vir sy kritiek teen die kerk omdat hy onder meer verkondig het dat die Bybel meer gesaghebbend as die tradisie was, dat die preek die belangrikste deel van die erediens moes wees en dat die kerk die liggaam van Christus is waarvan Christus self die enigste hoof is.

Hus het hom verder veral die argwaan van die kerk op die hals gehaal deur te beklemtoon dat net God sondes kan vergewe en dat aflaatbriewe waardeloos was.

Na uitgerekte geskille met die kerk in Praag, is sy saak na Rome verwys. In 1415 moes hy homself by die Konsilie van Konstanz gaan verdedig. Hy is egter gevange geneem en ter dood veroordeel sonder dat hy ooit die geleentheid gehad het om sy saak te stel.

Meer as 600 jaar later is Johannes Hus se dood een van die bakens op die pad van die Reformasie – in die woorde van een van sy volgelinge steeds "'n oproep tot dissipelskap en 'n lewe van toewyding aan die lewende God".

Geskryf deur Prof Johan van der Merwe (Kerkgeskiedenis-professor aan die Universiteit van Pretoria vir e-Kerkbode).

Die bedeling van die kerk begin

Die vervulling van die Pinksterfees, toe die kerk van Christus sy formele beslag gekry het, was ook vir 'n Sondag bestem: "Dan moet julle tel van die dag ná die sabbat, van die dag af as julle die beweegoffergerf bring – sewe volle weke moet dit wees; tot die dag ná die sewende sabbat moet julle vyfig dae tel; dan moet julle 'n nuwe spysoffer aan die Here bring" (Lev. 23: 15 - 16). Die vervulling van hierdie Ou-Testamentiese fees, ook op 'n Sondag, was die dag toe die Heilige Gees uitgestort is (Hand. 2).

Die Fees van die Eerste Vrugte is dus op die eerste dag ('n Sondag) deur die beweegoffer van die eerstelingsgerf ingelui, en 50 dae later (weer op 'n Sondag) deur die Pinksterfees afgesluit. Pinksterfees beteken letterlik: Die Fees van die Vyfigste Dag.

Ons weet vir seker dat Jesus op 'n Sondag uit die graf opgestaan het, en daardeur die eersteling geword het van dié wat uit die dood opgestaan het (Matt. 28: 1; Joh. 20: 1). Daarna het 40 dae tot op die Donderdag van sy hemelvaart verloop (Hand. 1: 3), en nog 'n verdere tien dae waarin die dissipels op die uitstorting van die Heilige Gees gewag het. Op die vyfigste dag, wat presies met die Ou-Testamentiese Pinksterfees saamgeval het, is die Heilige Gees uitgestort (Hand. 2: 1 - 3). Op daardie Sondagoggend het die bedeling van die kerk begin.

Geskryf deur Prof Johan Malan